صعود به قله دماوند

در ابتدای مرداد 1394، با اعلام برگزاری مجلس یادبود شهدای روستای سوهان (بخش طالقان استان البرز) تصمیم گرفته شد، به کوه دماوند صعود شده و یاد عزیزان شهیدمان را، در بلندترین نقطه از بام البرز، یعنی قله دماوند، گرامی بداریم. لذا در تاریخ چهار شنبه 28 و پنج شنبه 29 مرداد سال جاری، اقدام به کوه پیمایی تا قله دماوند گردید که گزارش آن، بشرح زیر، تهیه و تقدیم می گردد

با احترام، حسین زینعلی


نمائی از جبهه جنوبی دماوند، 1-مسجد صاحب الزمان 2-پناهگاه سنگی بارگاه سوم

قله دماوند، بلند ترین کوه ایران و خاورمیانه، به ارتفاع 5671 متر از سطح دریا، در قسمت شرقی رشته کوه های بزرگ البرز، واقع شده است. برای صعود به دماوند، میتوان از تمامی دامنه ها و یال های اصلی و فرعی آن، استفاده نمود. لکن نزدیک ترین و بهترین مسیر صعود به قله، جبهه جنوبی دماوند و ابتدای حرکت از شهرهای پلور یا رینه می باشد




تابلو بزرگ راهنمایی مسیرهای صعود دماوند - ابتدای دو راهی بارگاه یک

برای تهران نشینان، رفتن به دامنه جنوبی کوه دماوند، حرکت از شرق تهران (انتهای بزرگ راه های زین الدین، بابائی یا آزادگان) به سمت جاده هراز (آمل)، شروع میگردد. در حدود کیلومتر 60 جاده، (بعد از بومهن، گردنه امامزاده هاشم و آبعلی) شهر پلور قراردارد و در حدود 20 کیلومتر دیگر، شهر رینه در دسترس میباشد


جاده خاکی دو راهی به سمت مسجد صاحب الزمان عج

در وسط شهر پلور (ارتفاع 2240 از سطح دریا)، به سمت شمال جغرافیایی، یک مجسمه کوهنوردی، قرارداده شده است که مسیر دست آن، نشان دهنده شروع جاده آسفالته فرعی، برای رفتن به دریاچه سد لار و شهر رینه (با ارتفاع 2050 متر) می باشد. راه فرعی به موازات و در آن طرف دره جاده هراز و البته در ارتفاع بالاتر از آن، امتداد دارد. بعد از چند کیلومتر در جاده فرعی، سه راهی مشاهده میشود که مسیر سمت راست برای رفتن به شهر رینه و پارکینگ محل صعود به دامنه جنوبی کوه دماوند، استفاده میشود. ادامه جاده (سمت چپ) برای رفتن به قرارگاه کوهنوردی بالای دریاچه سد لار (جبهه غربی دماوند) و اطراف سد لار، قابل استفاده است


مسجد صاحب الزمان یا گوسفندسرای قدیمی - بارگاه 2

در ادامه جاده فرعی به طرف شهر رینه و شدت گرفتن ارتفاع جاده، بعد از چند کیلومتر دیگر و در میانه راه، در ارتفاع 2450 متری، تابلو (جاده کمپ اصلی کوهنوردی دماوند) مشاهده میشود که محل پارکینگ عمومی و ابتدای جاده خاکی (دو راهی) به طرف گوسفندسرای قدیمی و مسجد صاحب الزمان عج فعلی میباشد. اینجا، نقطه شروع برای صعود از دامنه جنوبی قله دماوند میباشد. توسط برخی اهالی قدیمی، زیر نظر فدراسیون کوهنوردی شهر های رینه و پلور، در محل دو راهی، امکان پارک ماشین های کوهنوردان، (هزینه بعهده متقاضی) تامین شده است. یک تابلو بزرگ نیز، مسیرهای مختلف کوه دماوند را نشان می دهد


مسیر بین گوسفندسرا به سمت پناهگاه سنگی

طبق یک عرف قدیمی، قرارگاه های کوهنوردی (ذیل نظر هیات کوهنوردی فدراسیون) در شهر های پلور یا رینه، بعنوان بارگاه (کمپ) اصلی برای شروع مراحل صعود به دماوند، نام گذاری میشود. سپس، محل دو راهی جاده آسفالته فرعی پلور – رینه، با جاده خاکی پارکینگ عمومی جبهه جنوبی دماوند (ارتفاع 2450 متر) بعنوان کمپ یا بارگاه یک و محل مسجد صاحب الزمان عج با ارتفاع 3100 متر بعنون کمپ یا بارگاه دو، و محل پناه گاه های سنگی قدیمی و جدید در ارتفاع 4200 متری، بعنوان بارگاه 3 مشهور شده است


منظره شمالی پناهگاه سنگی، بارگاه 3، آبشار یخی در بالادست

اسامی بارگاه ها، حدود اختلاف ارتفاع و طول مسافت

طول مسافت	اختلاف ارتفاع	شیب متوسط
3540 متر	670 متر	15%	بارگاه 1 دو راهی تا بارگاه 2 گوسفندسرا
3660 متر	1130 متر	21%	بارگاه 2 گوسفندسرا تا بارگاه 3 پناهگاه سنگی
2180 متر	1421 متر	31%	بارگاه 3 پناهگاه سنگی تا نوک قله دماوند
9380 متر	3221 متر	23%	بارگاه 1 یا دو راهی تا نوک قله دماوند

توجه: اعداد مربوط به اختلاف ارتفاع و طول مسافت زمینی، به صورت تقریبی می باشد. درصد شیب نیز به صورت معدل تقریبی کل یک مسیر، اعلام شده است


برپاهی چادر کوهنوردان در بارگاه سوم، منظره دره های جنوبی دماوند

برنامه مراحل صعود به قله دماوند– جبهه جنوبی
جهت برنامه ریزی حرکت، با توجه به گزارش ها و تجارب سایر کوهنوردان (قابل مشاهده در اینترنت) و بر اساس توانائی های شخصی در مسیرهای مختلف، جدول زیر تهیه شد که با کمی اختلاف (تاخیر در دو راهی و مسجد صاحب الزمان، به دلیل عدم حرکت ماشین ها تا قبل از تکمیل شدن آنها)، به همان صورت پیش بینی شده ذیل، اجراء گردید

مدت به ساعت	عنوان برنامه	ساعت
2/5	حرکت از تهران به سمت پلور، ارتفاع 2200 متر	14/00
./5	پلور به سمت دو راهی (بارگاه 1) ارتفاع 2410 متر	16/30
./5	آماده سازی برای شروع کوه نوردی	18/00
1	دو راهی (بارگاه 1) تا گوسفندسرا (بارگاه 2) ارتفاع 3100	17/00
3/5	از گوسفندسرا (بارگاه 2) تا پناهگاه (بارگاه 3)، ارتفاع 4200	18/30
6	تغذیه و استراحت در بارگاه 3	22/00
4	از بارگاه 3 به سمت آبشار یخی، ارتفاع 5000 متر	04/00
3	از آبشار یخی برای صعود به قله دماوند	08/00
1	استراحت و پیمایش قله دماوند - ارتفاع 5671 متر	11/00
3	برگشت به پناهگاه سنگی، بارگاه 3	12/00
2	استراحت در بارگاه 3	15/00
2	برگشت از بارگاه 3 به گوسفندسرا، بارگاه 2	17/00
1	برگشت از گوسفند سرا به دو راهی، بارگاه 1	19/00
پایان	برگشت از بارگاه 1 به تهران	20/00

دو راهی تا گوسفند سرا، بارگاه یک تا دو
محل دو راهی (بارگاه یک)، در ابتدای جاده خاکی بین راه فرعی پلور به رینه، در ارتفاع تقریبی 2450 متر از سطح دریا، به صورت پارکینگ عمومی، قرار دارد. (ورودیه خودروها در مرداد 1394 مبلغ 5000 تومان و هر شب اضافه 5000 تومان). در اینجا، کانکس کوچک مواد غذایی و به خصوص نوشیدنی، دستشوئی، استراحت گاه بدون امکانات جانبی، قابل استفاده است


بالای پناه گاه های سنگی (جدید و قدیمی) بارگاه 3 - در دور دست محل مسجد صاحب الزمان و جاده خاکی

بعلاوه در اجرای یک طرح فرهنگی - ورزشی، برای هر کدام از رانندگان ماشین ها یا کوهنوردان، یک عدد کیسه زباله تحویل میشود که در صورت برگشت زباله تولید شده، مبلغ 5000 تومان، تخفیف شامل حال آنها خواهد شد


سایه کوه دماوند بر کرانه های دریاچه سد لار قبل از طلوع کامل خورشید

با توجه به خاکی بودن مسیر و البته ناهمواری و چاله های فراوان راه مذکور (به طول تقریبی 9 کیلومتر)، از ابتدای دو راهی تا مسجد صاحب الزمان عج (در گذشته موسوم به گوسفندسرا)، استفاده از ماشین شخصی، توصیه نمی شود. لذا جهت پرهیز از شلوغی و بی نظمی شدید، توسط اهالی، زیر نظر فدراسیون های کوهنوردی رینه و پلور، از تعدادی ماشین نیسان و پاترل برای حمل و نقل کوهنوردان و بارهای آنها، برای رسیدن به بارگاه 2، مسجد صاحب الزمان استفاده میشود


در پائین آبشار یخی

هر چند، کرایه حمل، مصوب است و لکن در صورت تکمیل نشدن ظرفیت و درخواست کوهنوردان برای تسریع در حرکت ، هزینه یک ماشین بین آنها، سرشکن خواهد شد. کرایه نیسان در مرداد 1394، هر نفر، مبلغ هفت هزار تومان و ماشین پاترول مبلغ 8 هزار تومان، اعلام شده بود


حرکت کوهنوردان در مسیر بارگاه 3 به سمت قله

البته می توان به جای استفاده از راه پر پیج و خم ماشین روی خاکی، از مسیر راه پاکوب و مالرو، برای رفتن به بارگاه 2، محل مسجد صاحب الزمان، اقدام نمود. امری که در زمستان و لغزندگی شدید و یخ بندان جاده خاکی، گریزی از آن نخواهد بود. به نظر، مسافت راه مالرو در حدود 3000 متر و در حدود یک و نیم تا دو ساعت، بسته به میزان بار همراه، زمان متوسط، برای پیاده روی از بارگاه یک تا 2، مورد نیاز باشد. زمان حرکت با ماشین در حدود 15 تا 25 دقیقه، مورد نیاز است


آبشار یخی از نزدیک - به دلیل گرما و گردخاک، رنگ آبشار خاکی شده است

در صورت صاف بودن هوا، در مسیر جاده هراز، نرسیده به شهر پلور، و در اکثر نقاط جاده فرعی پلور به رینه، تمامی دامنه های جنوبی کوه دماوند، به خوبی مشاهده میشود. هم چنین در مسیر جاده فرعی و به خصوص، منطقه دو راهی، علاوه بر دامنه های جنوبی دماوند، در برخی نقاط، مسیر جاده خاکی به سمت مسجد صاحب الزمان و حتی گنبد و گلدسته طلایی آن، به خوبی قابل مشاهده است. کما اینکه، فوران بخار و گازهای گوگردی سفید رنگ در قله دماوند، دلیل زنده بودن، فعالیت های آتشفشانی خاموش این کوه افسانه ای میباشد


یکی از یخچال های دامنه های جنوبی قله دماوند

گوسفند سرا تا پناهگاه سنگی، بارگاه 2 تا 3
بارگاه دوم، یا گوسفندسرا، در ارتفاع 3100 متری قرار دارد. در این مکان، پارکینگ اختصاصی، برای ماشین های حمل کننده کوهنوردان، قرار دارد. البته کسانی که دارای مجوز از مسئولین مربوطه باشند، میتوانند با ماشین شخصی، مسیر جاده خاکی را طی کرده و در این مکان، خودرو های خود را برای شروع کوهنوردی، پارک نمایند


ارتفاع بیش از 5000 متری در پائین تپه گوگردی دماوند

در حال حاضر، در محوطه بارگاه 2، مسجد صاحب الزمان عج، احداث شده است، لکن در گذشته، محل گوسفند سرا بوده است و هنوز نیز، بعنوان محل نگهداری، گله های بز و گوسفند اهالی، مورد استفاده است. در اینجا استراحت گاه عمومی، امکان خرید برخی مواد غذایی مختصر، دستشوئی و برای برپائی چادر، مکان مناسبی می باشد


منظره بلوک صخره ای نزدیک قله دماوند به سمت جنوب

هم چنین، مکان نگهداری قاطر، برای حمل کوله ها و بارهای کوهنوردان در بارگاه دوم مسجد صاحب الزمان عج، تدارک شده است. نرخ کرایه حمل، گویا با موافقت هیات کوهنوردی محل، تعیین میشود و لکن اغلب بسته به موقعیت زمانی و حجم بار، تغییر می یابد. در مرداد 1394 و برای آخر هفته ها، حدود 30 هزار تومان برای کوله های بزرگ، برای رفت و مبلغ 25 هزار تومان برای برگشت، عرف جاری بود


ارتفاع حدود 5100 متری - جبهه جنوب غربی دماوند، در دور دست دریاچه سمت لار

شیوه کار نیز به این صورت است که، بعد از بسته بندی کوله ها و بارهمراه، در داخل گونی های مناسب و نوشتن اسم اشخاص روی آنها، کوه نوردان به صورت پیاده در راه مالرو به سمت بارگاه سوم حرکت کرده و بعدا، کوله و بار آنها، توسط صاحبان قاطر ها، در کنار پناهگاه سنگی قدیمی در بارگاه سوم، تخلیه میشود. زمان متوسط حرکت قاطرها از بارگاه 2 تا 3، به صورت تقریبی، دو ساعت، اعلام میگردد


ارتفاع حدود 5300 متری - در پائین تپه گوگردی

البته بسته به تمایل اشخاص و یا در آخر وقت کاری یا کم بودن بار مورد نظر، اغلب کوهنوردان به همراه کوله خود، صعود می نمایند که توان بیشتری از آنها، از ابتدای کار، مصرف خواهد شد. بعلاوه سایر مواد غذایی مورد نیاز در پناه گاه سنگی بارگاه 3، توسط قاطرها، حمل و نقل میشود


خروج بخار های گوگردی نوک قله دماوند

شیب متوسط مسیر گوسنفد سرا تا پناهگاه های سنگی، در حدود 21% برآورد شده است. ارتفاع عمودی بین بارگاه 2 تا پناهگاه های سنگی بارگاه سوم، در حدود 1160 متر، و طول مسیر راه مالرو بین بارگاه 2 تا 3، در حدود 4700 متر برآورد میشود، که ممکن است کاملا دقیق نباشد


تصاویر چشمه بخارهای گوگردی دامنه جنوبی قله دماوند

مسیر بین بارگاه 2 تا 3، به دلیل تردد زیاد کوهنوردان و نیز جابجائی قاطرها، به صورت راه مالرو پیچ در پیچ، حتی در شب با نور مختصر ماه و کمی دقت، به راحتی قابل تشخیص است. وضعیت کلی مسیر، از شمال مسجد صاحب الزمان به سمت چپ، تا بالای تپه های شمال غربی آن (در حدود یک کیلومتر) و سپس به صورت قوس طولانی، از سمت چپ به سمت راست و از کنار لبه های سنگی تپه های دور دست تر، به سمت بالا، امتداد دارد. النهایه در حدود 3 ساعت پیاده روی متوسط، به پائین دامنه تپه بارگاه سوم می رسیم


چند متری پائین کاسه قله دماوند - جبهه جنوبی

در طول مسیر بارگاه 2 به 3، در اطراف تپه ها، گله های گوسفند یا محل نگهداری آنها، قابل مشاهده است و اغلب صدای پارس سگ های گله، شنیده میشود. در فصول تابستان و خشک، اطراف راه مالرو و دره وسط آن، خشک است و علی رغم وجود مراتع مناسب، هیچ گونه جوی آب یا چشمه در اطراف، مشاهده نمیشود


نمائی از کاسه قله دماوند - به سمت شمال

پناهگاه سنگی تا نوک دماوند، بارگاه 3 تا قله
بارگاه 3 در ارتفاع 4100 متری، محل احداث، پناهگاه سنگی قدیمی، (حدود 35 متر مربعی یک طبقه عمومی) می باشد که در گذشته احداث شده و بعدا بازسازی شده است. در حدود 100 متر بالاتر، پناهگاه سنگی نوساز، دو طبقه 150 متر مربعی (طبقه اول آشپزخانه و فروش مواد غذایی، طبقه دوم پناهگاه عمومی) دارای اتاق های امانات و امداد و دستشوئی مناسب در خارج از ساختمان اصلی، احداث شده است که محل مناسب برای اسکان و استراحتگاه کوهنوردان می باشد. طول مسیر حرکت از شهرهای رینه یا پلور تا اطراف بارگاه سوم، آنتن موبایل، به خوبی پوشش داده میشود


قسمت جنوبی کاسه قله دماوند

آب هوا، در محل بارگاه سوم، بسیار خنک و در صورت شدت یافتن باد، حتی در تابستان، بسیار سرد میباشد. در اطراف و به خصوص پائین پناهگاه سنگی، چندین تراس مناسب برای برپایی چادرهای کوچک و متوسط، احداث شده و حتی امکان فرود و باند هلی کوپتر وجود دارد. در صورت ارسال کوله و بار با قاطر، توسط باربران محلی، در کنار پناهگاه قدیمی، تخلیه شده و بعدا هر کدام ازکوهنوردان، با مراجعه به آن جا، کوله خود را، تحویل خواهد گرفت


بلوک های صخره های یال غربی کاسه قله دماوند - بیشترین ارتفاع

جهت هم هوائی و آماده سازی بدن با تغییرات ارتفاعی، توصیه شده است که مدتی، بین چندین ساعت و حتی یک روز، کوهنوردان در بارگاه سوم، استراحت و توقف داشته باشند. در صورتیکه، بعد از اسکان یا برپائی چادر، چند ساعت کوهنوردی سبک و مقداری صعود به ارتفاع بالاتر و سپس بازگشت به بارگاه سوم، اقدام گردد، تاثیر خوبی برای آماده سازی صعود نهائی به قله دماوند خواهد داشت


اهتزاز پرچم ایران بر روی بلندترین نقطه کاسه دماوند

اغلب کوهنوردان، برای صعود نهائی به قله، از کوله (حمله) بسیار سبک، شامل مقداری مواد غذایی مناسب، بادگیر، کاپیشن، دستکش، کلاه، لوازم ضروری و نظایر آن، استفاده می نمایند. در فصل های گرم سال، معمولا شروع حرکت از نیمه شب به بعد و بین ساعات 2 تا 4 صبح، زمان مناسبی برای صعود به قله دماوند میباشد. زیرا تا طلوع خورشید و شدت گرفتن آفتاب کوهستان، مسیر زیادی طی خواهد شد و بقیه راه در ارتفاعات بالاتر، به دلیل وزش بادهای مناسب، قابل تحمل تر خواهد بود. بدیهی است در فصول سرد سال یا هوای طوفانی و غیره، اغلب از ابتدای طلوع خورشید برای بهره مندی از گرمای لذت بخش آفتاب و فرار از سرمای کشنده و کم شدن شدت یخبندان مسیر، استفاده میشود


از فراز بلندترین نقطه غربی قله دماوند - دریاچه سد لار

از ابتدای دامنه های جنوبی محل احداث پناهگاه سنگی و به خصوص در محوطه بارگاه 3، به سمت شمال کوه، یک آبشار یخی به صورت رشته خط سفید رنگ، در بالادست ها، قابل مشاهده است. لذا طول مسیر صعود به دو قسمت اصلی، از بارگاه سوم تا آبشار یخی (ارتفاع 5000 متری) و از آبشار یخی تا قله، برای زمان بندی و تغذیه و استراحت، استفاده میشود


بلوک های سنگی قسمت شمال غربی کاسه قله دماوند

شیب مسیر از بارگاه 3 تا قله، در حدود 31% برآورد میشود که با توجه به ارتفاع 4200 متری تا 5671 متری قله، شیب بسیار سنگینی است. برای رفتن به آبشار یخی، در سمت شمالی پناه گاه سنگی به طرف بالا، راه مالرو و پاکوب به صورت پیچ در پیچ مشاهده میشود. که به دلیل زیاد شدن ارتفاع و کم شدن اکسیژن، حرکت در سربالایی با کندی و تند شدن تنفس، همراه خواهد بود. در طول حرکت، همواره آبشار یخی، در بالا و دور دست، مشاهده میگردد. به هر تقدیر در حدود 4 ساعت پیاده روی، آبشار یخی، در دره سمت راست راه پاکوب، از نزدیک قابل دیدن است


بلندترین نقطه کاسه قله دماوند، از دیدگاه قسمت غربی

مسیر صعود در ادامه، از سمت چپ آبشار یخی، به سمت بالا و گُرده های سنگی گوگردی، عبور مینماید. محیط اطراف فاقد پوشش گیاهی و رنگ زرد سنگ های سفید و پُکیده شده، بیشتر از قبل، قابل مشاهده است. سپس بعد از حدود دو ساعت صعود دیگر، ابتدای گُرده (تپه)، گوگردی مشاهده میشود. در دامنه های دهانه جنوبی قله دماوند، چندین چاله وجود دارد، که اغلب از آنها، دود های سفید رنگ (بخار) گوگردی، خارج میشود. چند عدد از چاله ها، بزرگتر از بقیه بوده و دود بسیار بیشتری را از خود، خارج می نماید


قسمت های شمال شرقی کاسه قله دماوند

بسته به شدت و جهت باد، مسیر بخار گوگردی در تغییر می باشد. کوهنوردان با رسیدن به پائین دهانه گوگردی، باتوجه به سمت باد، از مسیر مخالف آن، ادامه حرکت داده، تا از یکی از قسمت های دهانه های جنوبی کاسه قله دماوند، به روی قله برسند


نمائی از ضلع جنوب غربی کاسه قله دماوند

به دلیل سابقه آتشفشانی بودن بالای قله دماوند، نوک کوه، به صورت هلالی یا کله قندی، نیست. بلکه به صورت دهانه کاسه مانند کوچکی است که در حدود 100 متر طول قطر آن و در حدود 50 متر، عمق دارد. به نظر میرسد، فعالیت بخارهای گوگردی در قسمت جنوب غربی قله دماوند، بیشتر از سایر قسمت ها می باشد و رنگ زرد شده سنگ های سفید و پُکیده گوگردی آنها، در دامنه های جنوبی قله، گواه این این مسئله است


دامنه های شمالی قله دماوند

داخل قسمت های شمالی کاسه قله دماوند، اغلب پوشیده از برف دائمی می باشد. کما اینکه یخچال های اطراف قله به سمت پائین، بسته به وضعیت آب و هوائی، پر برف یا کوچک می باشند. البته به دلیل وزش بادهای شدید، بیشتر یخچال های نزدیک قله دماوند، به صورت دندانه دار، شکل گرفته است. در اطراف کاسه قله دماوند، به سمت غرب یا جنوب غربی، به صورت بلوک های سنگ های بزرگ، و در سمت شمال شرق، بلوک های خورد شده سنگی و بقیه قسمت ها با سنگ های کوچک ویا سنگریزه خاکی، پوشیده شده است


از روی کاسه قله دماوند، به سمت غرب جغرافیایی

بلندترین نقطه قله، با ارتفاع 5671 متر، در بلوک های سنگی سمت غربی کاسه قله دماوند قرار دارد که پرچم کشور ایران، در روی بلندترین نقاط سنگی، در اهتزاز می باشد. در پائین بلندترین بلوک سنگی، به سمت دریاچه سد لار، لاشه خشک شده، گوسفند و گرگی، مشاهده میشود که محل نصب تابلوهای صعود کوهنوردان و گرفتن عکس های یادگاری ایشان نیز می باشد. در برخی از قسمت های دیگر کاسه قله دماوند، برخی تابلوهای یادگاری صعود، دیده میشود


مسیر شن اسکی برگشت از قله به سمت بارگاه 3

مسیر برگشت از قله
برای برگشت از دهانه قله دماوند به بارگاه سوم، از کنار مسیرهای اصلی پیچ در پیچ صعود، دو مسیر شن اسکی قرار دارد، که معمولا برای تسریع در برگشت، از آنها استفاده میشود. عجیب اینجاست (در فصول گرم سال) مسیری راه پاکوب که برای صعود، بین 6 تا 8 ساعت، زمان بر است، از طریق مسیر شن اسکی اطراف، بین 5/2 تا 3 ساعته، طی میشود


مسیر شن اسکی از قله به سمت بالای آبشار یخی

در مسیر برگشت از جبهه جنوبی قله دماوند، اولین مسیر راه شکن اسکی، در سمت چپ راه پاکوب، قابل استفاده است که تقریبا تا بالای گرده آبشار یخی، امتداد دارد. سپس با عوض شدن وضعیت، یعنی مسیر شن اسکی در سمت راست راه پاکوب و در دره کناری آن، به سمت پائین امتداد دارد که تا بالای پناهگاه سنگی، قابل استفاده است


نمائی از ارتفاعات جبهه جنوبی دماوند به سمت پائین، پناه گاه سنگی بارگاه سوم در دور دست

با رسیدن به بارگاه سوم و بعد از استراحت لازم، مسیر بازگشت به سمت مسجد صاحب الزمان عج بارگاه 2، در همان مسیر صعود، طی میشود که به صورت متوسط (حمل کوله توسط کوهنوردان یا استفاده از قاطر)، بین یک و نیم تا دو و نیم ساعت، زمان بر می باشد


ارتفاع حدود 5000 متری به سمت جنوب

لوازم همراه
پوتین مناسب، دو جفت جوراب کلفت (پشمی یا نخی)، شلوار گرم کن و شلوار مناسب کوه، پیراهن آستین بلند، پلیور، کاپیشن مناسب، بادگیر کامل، کلاه سایه گیر و کلاه پشمی، دست کش دو لایه مناسب، ماسک محافظ بینی و دهان، چپیه آفتاب گیر، عینک دودی (برای اشخاصی که به نور آفتاب حساس هستند)، عینک محافظ (فصول سرد و بادگیر)، کیسه خواب و زیرانداز، گت بند (برای حفاظت بیشتر) و یخ شکن (فصول سرد)، چراغ قوه (سربند یا معمولی)، کوله بزرگ، کوله حمله (کوچک)، چادر کوچک کوهستان، بسته فوریت های پزشکی و داروهای روزانه و غیره


پناه گاه های سنگی، قدیمی و جدید در بارگاه سوم

سایر لوازم مورد نیاز، مثل دوربین عکاسی با شارژ اضافه، یا هر وسیله مورد نیاز دیگر، باید به میزان ضرورت، همراه باشد. بدیهی است، به همراه داشتن بار زیاد، مشکل ساز خواهد بود


مسیر شن اسکی به سمت پناه گاه های سنگی بارگاه سوم

خوراک و تغذیه
برای تغذیه، با توجه به علائق شخصی و در نظر گرفتن اینکه به دلیل خستگی عضلانی و ارتفاع زیاد، موجب سردرد، سرگیجه، حالت تهوع و بی اشتهائی میشود، بهتر است از مواد غذایی ملین، مثل انواع سوپ ها، مایعات و مواد غذایی زود هضم، نظیر شیرینی جات، خرما، حلورده، کتلتها و میوه های آبدار، مثل آلو، خیار و نظایر آنها، استفاده شود. تنقلات و شکلات نیز، برای میان وعده ها، مناسب میباشد. در صورت همراه داشتن وسایل گرم کننده، انواع سوپهای خشک شده و مایعات گرم شونده، توصیه شده است

بعلاوه با توجه به تعریق بدن و کاهش ذخیره املاح بدنی و احتمال استنشاق بخارهای گوگردی در نوک قله دماوند و برای جلوگیری از تهوع و تسهیل حرکت مواد غذایی در داخل بدن، به همراه داشتن و استفاده مناسب از، میوه لیموترش، شربت آبلیمو، نوشابه های گازدار و انواع آب میوه ها و مایعات جبران کننده املاح ضروری بدن و مشابه آنها، توصیه زیاد شده است


مسجد صاحب الزمان عج در ابتدای مسیر صعود به دماوند

با توجه به مشکلات نقل و انتقال مواد غذایی، بهتر است تمامی مواد غذایی مورد نیاز، از قبل تهیه شود و البته در فروشگاه پناه گاه سنگی در بارگاه 3، برخی موارد مورد نیاز، قابل تهیه است

پایان

*****************************************